Het is over… Het is voorbij… We hebben er naar toe kunnen leven… Het is goed zo… De pijn is voorbij… Het gemis zal er niet minder om zijn…
Voor het eerst in dertig jaar zal het Nederlands Elftal niet aanwezig zijn op een eindtoernooi. Is dat erg? Nee, dat is het niet. Voor het voetbal is het niet erg, economisch wel. Is het jammer? Ja, dat weer wel. De zestienenhalfmiljoen bondscoaches, die in hun vrije tijd ook voetbalanalyticus zijn, voeren allen verschillende redenen aan. Hoe heeft het zover mogen en kunnen komen? Dat is de vraag die velen stellen.
Is het het systeem? Is het het opleiden? Is het het team te verwijten? Is het de technische staf te verwijten? Is het voetbalniveau of het vioetbalgochme van de spelers te laag? Wordt Oranje kapot geanalyseerd? Vragen genoeg zijn er te verzinnen.
Eén ding is zeker. Om in een teamsport iets te bereiken, is er een team nodig. Het huidige Nederlands Elftal, afhankelijk van de individuele klasse van enkelingen, is geen team. Er zijn te weinig spelers die in dienst van willen spelen. Er zijn te weinig jongens die zich voor het resultaat willen opofferen. Er zijn te weinig spelers die op de juiste manier de leiding nemen. Er zijn te weinig jongens die over een over-mijn-lijk mentaliteit beschikken. En zelfs een buitenstaander kan zien dat de kleedkamerhiërarchie ontbreekt. Aan wie is dat wijten? Natuurlijk aan alle spelers en aan de technische staf, aan het hele team dus, roepen allen.
Een team creëer je niet zomaar. Bij iedere nieuwe coach beginnen spelers opnieuw een rangorde oorlogje. Nieuwe ronde, nieuwe kansen! Een team bouwen is psychologie ten top. Eén van die facetten is het proberen om in het hoofd van de speler de knop om te kunnen zetten. Het is niet eenvoudig om bij een hele selectie, zo’n tweeëntwintig spelers, hetzelfde doel en dezelfde wil en gedachte te krijgen. Er zijn coaches die dat kunnen, er zijn coaches die dat nog moeten leren. Of dit slaagt is afhankelijk van de wil van de speler. Wat wilt hij bereiken in zijn carrière? Als de speler er niet voor open staat, is de kans van slagen niet zo groot. Je mag je dan afvragen of dit de speler is, die je wilt hebben.
Andere facetten zijn de samenleving, de groepsopbouw en de leeftijdsopbouw van een team. De samenleving? Jazeker, de samenleving. Hoe kan je in deze verregaande individuele en vreedzame samenleving verwachten dat gepamperde jongeren een over-mijn-lijk-mentaliteit krijgen? In een maatschappij waar het af en toe lijkt alsof het ieder voor zich is, is het niet vreemd dat er spelers zijn die zich niet in dienst van een ander of een groter geheel willen opstellen. In een maatschappij waar bij velen tot een jaar of vijfendertig alles is aan komen waaien, is het niet vreemd dat sommigen er te wat te makkelijk over denken. Wat betreft de groepsopbouw, aan elf leiders heb je niks, aan elf volgers ook niet. Tactisch moet de juiste balans binnen een team uitgekristalliseerd worden. Uit de leeftijdsopbouw volgt de fysieke gesteldheid en de ervaringsjaren op hoog niveau. Oeps, het Nederlands Elftal mist een generatie. Het inpassen van talentvolle jonkies heeft dus geen effect op het team dat gedragen moet worden door een paar early-dertigers.
Is dit allemaal erg? Nee, voor het voetbal is dat het niet. Oranje is er alleen een paar jaar niet bij. Na een paar vette jaren, volgen een paar mindere jaren. Het is net als het leven.
Opleiden van spelers en coaches. Niet alleen techniek, tactiek, looplijnen, oefenvormen, spelsystemen en balvaardigheid, maar ook opleiden op het mentale vlak. Het creëren van een winnaarsmentaliteit, het creëren van een over-mijn-lijk mentaliteit en het leren omgaan met successen, tegenslagen en de kleedkamerhiërarchie. En zeker niet achterover leunen bij een zeer goede generatie zijn de antwoorden. Blijven opleiden om niet nog voor een derde keer een generatie te missen.
Maar de vraag blijft… Naar welk land kunnen we van de zomer op vakantie zonder uitgelachen te worden?